بعدازظهر آخر هفته و هوا گرم است. محل برگزاری اردو در مجموعه دانشجویی- فرهنگی ۱۳ آبان در خیابان طالقانی است. کمی آن‏طرف‏تر درست در نزدیکی ساختمان سفیدرنگ مجموعه همه‌چیز از جنس دیگری می‏شود. گروهی از جهادگران عمرانی در نمازخانه مجموعه کلاس برق‏کاری دارند. استاد جوان ابتدا تئوری را آموزش و بعد سیم‏ها و کلید برق‏ها را در اختیار هنرجویانش قرار می‏دهد. هم بچه‏ها و هم استاد شیطانی می‌کنند: «سیم را وصل نکنی به یک جای دیگر. برق نگیردت.»، «نول و فاز را با هم قاطی نکنی!» سروصدای جهادگران بعدازظهر گرم تابستانی را داغ‏تر کرده است. بیرون نمازخانه، درست روبه‏روی ساختمان اصلی، گروهی دور میزی جمع شده‏اند. جرقه‏های قرمز، آبی و زردرنگ در هوا می‏رقصد. اینجا کلاس جوشکاری است. استاد کلاس جوشکاری، جدی است، جهادگران پر شر و شور هستند. استادشان اما بی‏توجه به شیطنت دانشجویان، جوشکاری را آموزش می‏دهد: «به صدای جوشکاری توجه کنید. صدای خال زدن با صدای قوس‏زدن فرق دارد. دقت کنید.» استادشان راست می‏گوید، صدای جوشکاری‏ها با هم متفاوت است.
کلاس دیوارچینی کمی آن طرف‏تر از کلاس جوشکاری در میان باغچه و زیر سایه درختان تشکیل شده است. این کلاس هم خلوت‏تر و هم متمرکزتر است. جهادگران آرام و بی‎صدا به استادشان گوش می‎‏دهند: «قبل از هر چیز باید تراز کنید. در دیوارچینی ترازکردن خیلی مهم است.»، «‏دوغاب نه باید شل باشد و نه سفت، ‏دوغاب باید متعادل باشد. خانه‏های مسکن مهر کرمانشاه چرا آن طوری شد؟ به خاطر دوغ‏آب‏ها بود.» این دوره تخصصی عمرانی به مدت سه روز و برای ۸۰ نفر جهادگر برتر کشوری، برگزار می‏شود.

نمره کامل گرفتیم

آقای «احمد قدیری»، دانشجوی مهندسی کامپیوتر، مسوول قرارگاه مهندسی جهادی شهید یدالهی و از استان کرمانشاه در دوره شرکت کرده است. گروه قدیری در همان ابتدای وقوع زلزله برای آواربرداری در منطقه حضور داشتند و به گروه‏هایی هم که به منطقه آشنایی نداشتند، کمک کردند. آنها تمامی افراد و گروه‏ها را در حمایت خود و به‌عنوان زیرمجموعه به هر منطقه‏ای که نیاز بود، اعزام می‏کردند. او در گفت‌و‌گو با «صبح نو» توضیح می‎دهد: «به‌عنوان‌مثال اگر گروهی می‏خواست وارد منطقه‏ای شود تا حمام و دستشویی بسازد، ما به او در حد توانمان امکانات می‏دادیم و اگر چیز دیگری نیاز بود خودشان تأمین می‏کردند.
ما خودمان هم با آ‏نها در منطقه حضور داشتیم.» در بازه کوتاه شش‌ماهه این کار خیلی هم خوب جواب داد. در فصل تابستان، فصل اعزام گروه‏های جهادی کار آنها بیشتر هم شده است: «ما بر اساس توانایی مالی، تعداد نفرات و مدت‌زمانی که می‏توانند در منطقه باشند عرصه به آ‏نها معرفی می‏کنیم. در حال حاضر شناسایی از منطقه انجام و نیازها و تخصص‏ها تعیین شده است.» یکی از قول‏هایی که گروه‏های جهادی به روستایان داده بودند، ساخت و تحویل خانه‏ها در سه-چهار ماه بود. جهادگران هنوز در روستاها حضور دارند و در حال ساخت‏وسازند: «هنوز هستند کسانی که در چادر و کانکس زندگی می‏کنند؛ بنابراین ما سعی می‏کنیم که تا قبل از فصل سرما خانه‏ها را تمام کنیم.» زلزله ۹/۵ ریشتری اخیر کرمانشاه هم البته باعث کند پیش‌رفتن کارها شده است: «کشته در زلزله اخیر نداشتیم؛ اما خرابی داشتیم. برای آواربرداری هر روز تعدادی از نفرات ما را این زلزله گرفت.» زلزله کرمانشاه تجربه ارزشمندی برای بخش عمرانی گروه‏های جهادی بوده است: «زمانی که سازمان‎ها و ارگان‏ها حجم عظیم تخریب را دیدند، به این باور رسیدند که باید از توان خستگی‏ناپذیر بسیج و سپاه استفاده کنند. چند روزی ما سردرگم بودیم. کم‏کم اما با تقسیم‏بندی کارها متوجه شدیم که باید چه کار کنیم، با این کار هم بحث مدیریت و هم بحث مطالبه‏گری پیش آمد. درخواست بودجه، نفرات و لجستیک را در همین زلزله متوجه شدیم که باید مطالعه کنیم. ارتباط بین مردمی هم در این بین به وجود آمد. همدلی بین جهادگران و مردم کرمانشاه باعث شد تا پروژه‏ها به پیش برود.» قدیری به جهادگران، مردم و پیشرفت کار، نمره کامل می‏دهد. یکی از مشکلات پیشرفت کارها اما گرانی مصالح است، اتفاقی که این روزها ساخت‏وساز را کند می‏کند: «با توجه به شروع پروژه ۴۵۰ کرمانشاه که قرار است، ۴۵۰ واحد روستایی برای مددجویان از طرف سپاه
نبی اکرم ؟ص؟ کرمانشاه ساخته شود، یکی از مشکلات ما گران شدن مصالح است.» او مثال می‏زند: «ما ماسه را تنی ۱۲ هزار تومان می‏آوریم و تا به منطقه برسد، تنی ۲۲ هزار تومان برای ما تمام می‏شود. با کمک خیرین کارها پیش می‏رود، ولی به‌سختی جلو می‏رود.»

ساخت‏وساز در چابهار با ایرانشهر فرق دارد

آقای «جمال شالوس» دانشجوی مهندسی کشاورزی و از استان سیستان‎وبلوچستان در اردو شرکت کرده است. یکی از مسایل آکادمیکی که درباره ساخت‏وساز مطرح است، توجه به اقلیم و خاک و به کارگیری المان‏های منطقه‏ای در بحث عمران است. درباره اقلیم و آب‏وهوای استان سیستان‏وبلوچستان توجه به این مسأله اتفاقاً خیلی مهم است. شالوس در گفت‌وگو با «صبح‌نو» می‏گوید: «اتفاقاً اولین چیزی که در استانمان مهم است، اقلیم و آب‏وهواست. آب‎وهوایی که در ایرانشهر است، در چابهار نیست. به‌عنوان‌مثال سقفی که در چابهار ساخته می‏شود، مخصوص است. این سقف در ایرانشهر و شهرهای دیگر زده نمی‏شود. در چابهار برای سقف از الوار و چوب که محیط را خنک‏تر می‏کند، استفاده می‏شود.» او توضیح می‏دهد: «در بعضی از شهرها ما باید به بافت خاک هم توجه کنیم. باید نکاتی را درنظر بگیریم که نشست صورت نگیرد.» دانشجوی رشته مهندسی کشاورزی تأکید می‎کند: «مردم از صفر تا صد با ما همراه هستند. شیرینی کار جهادی به حضور مردم در کنار
ماست.»  او اتفاقاً از همراهی و مهمان‏نوازی مردم خاطره‏های زیادی دارد: «حدود یک ماه پیش در شهرستان دلگان، روستای گنبد سه‏پایه، خانه‌ محروم می‏ساختیم. اهالی روستا برای درست کردن شام و ناهار با هم کلنجار می‏رفتند. بحث آن‌قدر بالا گرفته بود که مجبور به قرعه‏کشی شدیم.» گروه شالوس آینده‏نگر هم هستند: «به فکر کار آب‏رسانی هستیم. تابه‌حال به فکرش نبودیم چون مشکل کم‏آبی نداشتیم، اما حالا کم‏آبی دارد خودش را نشان می‏دهد؛ در حال حاضر به فکر برنامه‏ریزی هستیم تا به مشکلی  برنخوریم.»

چراغ مسجد را روشن می‏کنیم

ساخت‏وساز تنها نمونه فعالیت‎هایی نیست که در اردوهای جهادی عمرانی انجام می‏شود. مرمت و ترمیم هم از کارهای دیگر است. یکی از فعالیت‎های گروه جهادی وصال شهرستان صحنه استان کرمانشاه هم همین است. ترمیم مسجد روستای عمارت یکی از کارهای عمرانی آنهاست. آقای «مسعود سلیمانی» یکی از اعضای گروه در گفت‌وگو با «صبح نو» توضیح می‏دهد: «مسجد روستا بسیار قدیمی بود. بسیاری از دیوارهای آن فرسوده است. همین موضوع باعث شده بود تا مردم نتوانند در مسجد حضور پیدا کنند.» سلیمانی توضیح می‏دهد که در گروهش همه‌چیز ابتدا شناسایی و بعد فعالیت انجام می‎گیرد: «روستا جمعیت زیادی دارد. مردم هم از حضورمان و فعالیت استقبال کردند. خود مردم هم کمک می‏کنند.» هدف گروه این است که تا چند ماه دیگر مسجد را ترمیم کنند. آرزوی سلطانی و گروهش این است که شاهد حضور مردم در مسجد باشند: «دوست داریم دوباره چراغ مسجد روشن
شود.»  نزدیک غروب است. کلاس‏ها تمام شده، هرکدام از جهادگران اما مشغول کاری هستند. یک گروهی، جوشکاری و تیم دیگری آجرها را روی هم می‏چینند و سازندگی می‏کنند.